اکران فیلم من ناصر حجازی هستم با حضور پیشکسوتان سپاهان
مریم محمدی- سایت هنر و تجربه : ۱۳۹۴ فیلم «من ناصر حجازی هستم»در سالن سینما سوره ی اصفهان با استقبال پرشور تماشاگران فوتبال دوست و هواداران سپاهان به نمایش درآمد.
پس از نمایش فیلم، جلسهی نقد و بررسی این مستند با حضور نیما طباطبایی ( کارگردان )، امیر رفیعی ( تهیهکننده ) و سید مهدی سجادزاده ( مجری ) در میان عده ی کثیری از پیشکسوتان فوتبال اصفهان و سپاهان برگزار شد .
در شروع جلسه مجری از حضار خواست به احترام پیشکسوتان عرصه ی فوتبال و هنر که این روزها یکی پس از دیگری خبر درگذشت آنان را می شنویم یک دقیقه سکوت کنند . بعد از سکوت یک دقیقه ای حضار، نیما طباطبایی جلسه را با تشکر از آقای علم الهدی که امکان نمایش و همراهی عوامل فیلم در شهرستان ها را به وجود آورده اند ادامه داد و سپس جلسه را به مجری سپرد .
مجری با فراخواندن بازیکنان اسبق فوتبال که در جلسه حضور داشتند از آنها خواست درمورد فیلم و شخصیت ناصر حجازی صحبت کنند . به ترتیب آقایان کربکندی ، برزمهری ، یزدخواستی و ابراهیم زاده به بیان سخنانی در تعریف و تمجید از شخصیت باصلابت ناصر حجازی پرداختند . از دیگر پیشکسوتان حاضر در برنامه آقایان جفاری، قنبری ، فولادگر ، لسان فولادی ، کشانی و قاسم زاده … بودند .
پس از صحبت های پیشکسوتان نوبت به نقد فیلم رسید . رفیعی تهیه کننده فیلم در پاسخ به سوال حضار که جویای علل شکل گیری فیلم من ناصرحجازی هستم شده بودند گفت :«علاقه به آقای حجازی و دوستی با او از سال ۸۵ به بعد باعث شد شروع به کار در مورد ایشان کنیم . از طرف خانوادهی مرحوم حجازی اختیار تام به من داده شد تا این فیلم را بسازم ،در ابتدا کارگردانان خوب و بزرگی مانند کیومرث پوراحمد ، حسن فتحی ، مازیار میری و … کاندیدا شدند تا این فیلم را بسازند اما به دلایلی این اتفاق رخ نداد.»
طباطبایی کارگردان فیلم هم در توضیح فیلمش خاطرنشان کرد: « این فیلم یک فیلم تحلیلی نیست بلکه این فیلم یک روایت است از زندگی ناصر حجازی که خیلی بالا و پایین داشته و من زمان کافی برای نشان دادن همهی این فراز و نشیب ها را نداشتم .»
او در تشریح روایت فیلم ادامه داد :«در نیمهی اول فیلم یک تشییع جنازهی باشکوه را می بینیم که نشان دهندهی محبوبیت فرد متوفی است بعد کمکم علت شهرت و محبوبیت این کاراکتر را شرح میدهیم . این فیلم فضا و زمان کافی برای تحلیل شخصیت را ندارد اما میتواند آن را روایت کند.»
در توضیح زاویه دید راوی در فیلم من ناصر حجازی هستم طباطبایی افزود:«راوی در بخشهای کودکی و بخشهایی که مربوط به حضور حجازی در بنگلادش میشود به صورت اول شخص روایت شده و در سایر بخشها ما با دوم شخص فیلم را پیش بردهایم، انگار که حجازی با یکی از هوادارانش صحبت میکند.»
در پاسخ یکی از حضار که علت انتخاب بازیگران مطرح به جای نریتورهای فیلم را پرسیده بود، طباطبایی جواب داد: « کار تیمی پیش میرفت ، ابتدای کار من و تهیه کننده و نویسنده روی متنها کار میکردیم . من نریشنها را میخواندم تا اینکه به این نتیجه رسیدم باید کسی این نریشنها را بازی کند نه اینکه بخواند مثلا ً شهاب حسینی با آن صدای محکمش ، رادان با شیطنتی که در صدایش وجود دارد ، پرستویی با آن پختگی و تجربه همه و همه آمدند و خیلی خوب در جای خود قرار گرفتند . مهران مدیری و مسعود رایگان هم به شیوهای نو و خوب نریشنها را بازی کردند .»
امیر رفیعی در ادامه توضیح داد: «به غیر از نسخه ی ۱۰۸ دقیقه ای به نمایش درآمده یک نسخه ی ۱۶۰ دقیقه ای برای عرضه به صورت دی وی دی در رسانه های تصویری موجود است که تعدادی از هوادارها ، هنرپیشهها و افراد مهم دربارهی آقای حجازی در آن فیلم صحبت کردهاند که با تایم محدود سینمایی ما نمیتوانستیم این کار را در این نسخه انجام دهیم.»
وی با اشاره به اینکه فیلم در روز تولد آقای حجازی توقیف شد علت آن را این چنین بیان کرد :« فیلم برای اولین بار اکران شد و دوستان معترض حضور نداشتند بلکه مطالبی به آنها منتقل شده بود، این دوستان خواستار آن بودند که من تاریخ را تحریف کنم اما من به لحاظ اخلاقی نمیتوانستم این کار را بکنم . بازپرس دو طرف را برای دیدن فیلم دعوت کرد و من ، داماد آقای حجازی و وکیل آقای قلعهنویی کار را با هم دیدیم که پس از پایان جلسه قرار شد فقط چند جمله از فیلم حذف شود که برخی از این جملات به صورت سهوی باعث اشتباه یا سوءتفاهم شده بود.»
کارگردان فیلم با اشاره به چگونگی روند ساخت فیلم به بیان علت استفاده ی مکرر از تیتر روزنامهها پرداخت:«هرچه آقای خسرو نقیبی ( نویسنده ی فیلمنامه ) می نوشت تکهتکه به ما میرساند ، ما میخواندیم و میگفتیم کجاها را کمتر یا زیادتر بنویسد ما میدانستیم هرجا را بدون سند و مدرک مثل تیتر روزنامه ، فیلم یا مصاحبهی معتبر در فیلم استفاده کنیم به ضرر فیلم است و برای همین همه چیز را با دلیل و مدرک بیان میکردیم.»
رفیعی هم در ادامه توضیح داد:«فیلم اشارهی مستقیم به شخصی خاص ندارد بلکه ما همه چیز را آنطور که اتفاق افتاده میبینیم ، مثلا ً تماشاگر بازی با سایپا و گلهای رد و بدل شده در آن بازی را میبیند ، مصاحبهها و تیتر روزنامهها و افرادی که صحبت میکنند را میبیند و خودش قضاوت میکند ما فقط به او اتفاقاتی را که رخ داده نشان میدهیم نه اینکه به طور مستقیم حرف بزنیم. در ضمن ما خیلی اشارات مستقیم از بازیکنان آن زمان و گزارشگرها داشتیم که به خاطر لحن تندشان حذف شد و در فیلم نیامد .»
پس از آن طباطبایی در پاسخ به سوال حضار درباره ی قانون ۲۷ ساله ها و عمدی بودن آن درمورد ناصر حجازی توضیح داد:«نه، من مصاحبهی آقای داوودی در مجلهی تماشاگر را خواندم که نوشته بود ایشان اعتقاد داشتند در سن ۲۷ سالگی عضلات بدن ضعیف میشود و از این رو این قانون نه تنها در فوتبال بلکه در تمام رشتهها اعمال شد ما حتی در سینما هم تا قبل از فیلم عروس ( بهروز افخمی ) به نوعی سوپراستار نداشتیم . خیلی از هم نسلان آقای حجازی با این قانون خودشان را کنار میکشند اما کسانی مثل او و علی پروین که ستون های تیمشان بودند می ایستند مثلا ً آقای حجازی بالای سر تیم استقلال می ایستد تا منحل نشود.»
کارگردان من ناصر حجازی هستم در ادامه با بیان اینکه این فیلم روایت زندگی یک اسطوره است ادامه داد :«فیلم با تشییع جنازه و مرگ آقای حجازی شروع می شود نوع مرگ و زندگی آدمها اسطوره بودن یا نبودن آنها را مشخص میکند تماشاگر وقتی زندگی این آدم را میبیند که چه فشارها و سختیهایی را تحمل کرده و باز مقاومت میکند این را میفهمد.»
رفیعی نیز با تأیید صحبتهای کارگردان فیلم به این نکته اشاره کرد که قرار فیلم توصیف نیست، قرار این فیلم روایت زندگی ، محبوبیت و علتهای محبوبیت آقای حجازی است که در این نسخه ( ۱۰۸ دقیقهای ) به خوبی عرضه شدهاست . اما توصیف حجازی از زبان هنرمندان ، فوتبالیها و حتی پرسنل بیمارستانی که در آن بستری بوده در نسخهی ۱۶۰ دقیقهای موجود است.»
وی در ادامه درباره اینکه آیا از فیلم حمایتی صورت گرفت یانه؟ پاسخ داد :«برای فیلم ناصر حجازی وزارت ورزش و باشگاه استقلال کوچکترین حمایتی انجام ندادند نه مادی و نه معنوی لااقل بانک شهر و شهرداری تهران که هیچ ربطی به فوتبال نداشتند حمایت معنوی و تبلیغی از فیلم انجام دادند که در اینجا از آنها تشکر می کنم. ضمن اینکه جا دارد از باشگاه سپاهان به خاطر حمایت هایی که برای اکران این فیلم در اصفهان انجام دادند سپاسگزاری کنم.
نیما طباطبایی در مورد جنبهی فنی کار و انتخاب اندازه نماها توضیح داد :«یک سری از تصاویر را گروه قبلی گرفته بود و به لحاظ هزینه نمیشد برخی از آنها را دوباره تکرار کرد اما صحبت با حشمت مهاجرانی و جهانگیر کوثری از قاب بندی های خود من است ، ما با استفاده از تصاویر قبلی غیر از قاببندی ، در نورپردازیها هم دچار تفاوت نوری شدیم که با بالانس کردن رنگ و نورها در تدوین این مسئله کمتر به چشم میآید.»
کارگردان فیلم در توضیح اینکه چرا کمتر از مصاحبههای افراد مخالف استفاده شده و این موضوع به سندیت کار لطمه می زند گفت :«ما با خودمان شرط کردیم اگر مطلبی را در فیلم بیان میکنیم که مخالف دارد با مخالفین هم مصاحبه کنیم اما متأسفانه با آنکه آنها را برای مصاحبه دعوت کردیم، حاضر به گفتگو نشدند . ما حتی هزینه کردیم و دوربین و تجهیزات کرایه کردیم اما بیشتر بازیکنان استقلال و هم دورههای آقای حجازی نیامدند کسانی چون علی پروین و علی دایی که از بازیکنان پرسپولیس بودند خیلی راحتتر آمدند و مصاحبه کردند که در اینجا از آنها تشکر میکنم .»
رفیعی با تأیید سخنان کارگردان ادامه داد :«من شخصا ً از آقای امیر قلعه نویی دعوت کردم و گفتم در مورد مسایلی که در فیلم مطرح شده بیایند و مصاحبه کنند اما نیامدند شاید خانوادهی حجازی در جریان این دعوت نباشند اما من وظیفه ی خودم میدانستم این دعوت را انجام دهم ، مثلا ً ما از آقای زرینچه هم دعوت کردیم و استودیو هماهنگ کردیم اما ایشان از یک ساعت به مصاحبه مانده دیگر جواب تلفن ندادند.»
در ادامه امیر رفیعی با اشاره به اینکه میداند فیلم ضعف هایی دارد عنوان کرد پروژه دو سال و نیم زمان برده که باید از همراهی و صبر سرمایه گذار آن (نیاز افشینکیا ) تشکر کرد، چرا که فیلم بدون کوچکترین حمایتی از طرف ارگانهای دولتی ساخته شدهاست. او همچنین گفت :«نه اینکه خیال کنید ما نخواستیم ما حتی به باشگاه استقلال برای حمایت نامه نوشتیم اما آنها در جواب ما گفتند ما بودجهای برای پروژههای این چنینی نداریم.»
وی ضمن تشکر از مسئولان روابط عمومی و رسانه ای سپاهان که هماهنگ کردند تا فیلم در حضور پیشکسوتان فوتبال اصفهان به نمایش درآید گفت :«از هنرو تجربه می خواهم سانس های نمایش فیلم هایش را بیشتر کند.»