جستاری در چهره ویژه فوتبال ایران؛
این اسم: محرم نویدكيا
ما هرگز نمیتوانیم نشانههای گرانبها را مدیریت کنیم. سرانجام از دستشان میدهیم. انگار آمدهایم چیزی را، نشانهای را، جریانی را تخریب کنیم و برویم.
تمام موارد اختلافبرانگیز محرم نویدکیا در باشگاه سپاهان، محصول مدیریت غیرحرفهای است، آن هم در باشگاهی که نشانههای حرفهای بودنش دست کم در 15 سال اخیر پررنگتر از هر باشگاه دیگری در فوتبال ایران بوده. خوشحال باشیم از فاشگویی نویدکیا، از انتقاداتش که تندی و گزنده بودنش را نباید رفتاری غیرحرفهای بدانیم. چرا اینطور فکر نکنیم که اگر نویدکیا از مدیریت غیر حرفهای در یک باشگاه و انتخابهای غلط انتقاد نکند، پس چه کسی حرف بزند، چه کسی فاش بگوید؟ نویدکیا چهره احترام برانگیزی در فوتبال ایران است. برمیگردم به یادداشتی که چند ماه پیش و در اوج اختلافات نویدکیا و سپاهان نوشته بودم.
ایستادگیهای او پای سپاهان آخرش به اینجا رسید، به اینجا که قدرتی فراتر از کاپیتان را برای او آورد. محرم نویدکیا در سپاهان نقشی فراتر از کاپیتان را ایفا میکند و این تصور اغراقآمیزی نیست که او در کلیدیترین مسائل سپاهان صاحب رای و نظر است.
اما این جایگاه نویدکیا در سپاهان برای باشگاهش نباید مایه دردسر باشد. نویدکیا با نفوذش بین بازیکنان و تماشاگران، برای مدیریت سپاهان همیشه گره گشا بوده. حالا اینکه نویدکیا در مقاطعی با باشگاهش به چالشهایی رسیده، چندان عجیب و غریب نیست. اینکه محرم از سال 1377 تا امروز فقط یک فصل در بوخوم بازی کرده و بقیه عمر فوتبالش را در سپاهان گذرانده، معنایی جز تعلق خاطر شدید او به تیم شهرش ندارد. بدیهی است که در این همه سال نویدکیا اختلاف با مدیریت و مربیاش را نیز تجربه کند، همان چه او در دو فصل اخیر تجربهاش کرد. این اتفاق هرگز از نقش او در سپاهان نمیکاهد یا به او نقش منفی نمیدهد.
محرم در تمام مناسبات باشگاه سپاهان و در هر اتفاق و تصمیمی نقش خودش را دارد و چگونه میتوان چنین نقشی را از بازیکنی در قواره نویدکیا گرفت؟ یک مثال که نویدکیا مطرح کرد، این بود که در شرایط بحرانی علی احمدی که این اتفاق در زندگی شخصیاش افتاده بود، به عنوان کاپیتان با باشگاه و سرمربی تیم وارد مذاکره شده تا در آن شرایط بحرانی، احمدی از سپاهان کنار گذاشته نشود. کجای این رفتار انسانی را میتوان دخالت تلقی کرد؟ مسوولیت کاپیتان حکم میکند که او برای حل مشکل همتیمیاش وارد مذاکره با باشگاه شود. عادل فردوسیپور اما در مباحثی نظیر این، جز این جمله تکراری و بیاستدلالش حرفی برای گفتن ندارد: «کجای دنیا...». این دو کلمه «کجای دنیا» هرگز هیچ نشانی از دنیا دیدگی در خود ندارد.
نویدکیا حالا تصمیم گرفته از سپاهان جدا شود یا برای جدا کردن او از سپاهان سناریو نوشته اند اما فراموش نکنیم که او و سپاهان جدانشدنیاند. حتی در استقلال و پرسپولیس بازیکنی در قواره نویدکیا نداریم، بازیکنی که پایمردی او را داشته باشد و ایستادگیاش را. در استقلال نه مهدی رحمتی و نه آرش برهانی که این روزها قدیمیترین مردان استقلال هستند، نقشی در قواره محرم را برای استقلال بازی نکردهاند. در استقلال سالهای اخیر فرهاد مجیدی و مجتبی جباری نیز نقششان به پر رنگی محرم در مناسبات باشگاه نبوده. در پرسپولیس که هرگز نمیتوان نقشی در قواره محرم نویدکیا را برای محسن بنگر و رضا نورمحمدی یا امید عالیشاه در نظر گرفت. سابقه دارهای پرسپولیس از صدقدمی نقش محرم در سپاهان هم نمیتوانند بگذرند. علی دایی و علی کریمی هم هرگز برای پرسپولیس دستاوردی در اندازه آنچه نویدکیا برای سپاهان به ارمغان آورده، نداشتهاند. نقش ابراهیم صادقی در سایپا، این تیم بیتماشاگر و متوسط در فوتبال ایران، هرگز با نقش نویدکیا در سپاهان قابل مقایسه نیست. صادقی را همیشه در نقش یک کارمند در سایپا دیدهایم و این وفاداری به یک تیم بی تماشاگر اصلا قابل درک نیست. او وفادار به چیست، به کدام فلسفه باشگاهداری؟ به در و دیوار یک کارخانه خودروساز؟
اینهاست که نویدکیا را صاحب اعتباری ویژه و منحصر به فرد در فوتبال ایران میکند. او ستاره باشگاهش است و آنچه باعث تعلق بیشتر او به سپاهان میشود، این جدایی ناپذیر بودن اسمش از سپاهان است. در فوتبال ایران اگر باشگاهها بکوشند چنین مردان معتبری را بسازند، حرفهایترین کار را کردهاند. چهرههای ماندگار به اعتبار باشگاه میافزایند.
در این فصل که با قهر و آشتی محرم نویدکیا مواجه بودیم، در این فصل که از بازیکن سالاری در سپاهان انتقاد شد، لابهلای این بحثها فراموش نکنیم که باشگاهها با بازیکنانی مثل نویدکیا قوام بیشتری میگیرند و بزرگی آنها همیشه به معنای رواج بازیکن سالاری نیست. کنشها و واکنشهای کاپیتانی در اندازه نویدکیا همیشه میتواند کنشها و واکنشهای ویژهای باشد و چه ملالی است از نقش پررنگ یک کاپیتان دیرپا در یک باشگاه، مثل محرم نوید کیا، مثل سپاهان.
سپاهان حالا او را از دست خواهد داد و این جدایی احتمالی نویدکیا از سپاهان محصول مدیریت غیرحرفهای سپاهان است. چه حیف که کار نویدکیا و سپاهان به اینجا رسید. ما هرگز نمیتوانیم نشانههای گرانبها را مدیریت کنیم. سرانجام از دستشان میدهیم. انگار آمدهایم چیزی را، نشانهای را، جریانی را تخریب کنیم و برویم.
فرشاد كاس نژاد- سايت كاپ