استپانیان: دل من هم در ایروان از خشکی زاینده رود گرفته بود

اصفهانی ها از اینکه یک تیم بومی داشتند که اصلاً به اندازه تیم دهه هشتادشان متمول نبود و در دوران بی پولی به هر شکلی که بود خودش را به یک تافته جدابافته در بین تیمهای شهرستانی ایران بدل ساخته بود، به خود می بالیدند.
برای آنها غرورآفرین بود که ستارگان تیمشان نظیر مجید بصیرت، حمید معماریان، آرمناک پتروسیان و لئون استپانیان هر سال پیشنهاد سرخابی ها را رد می کنند و در نهایت پیراهن زردی را بر تن می کنند که می دانند دل همه اصفهانی ها پشت آن است.
جالب اینکه با حضور ستارگان بی شماری که در دهه ۸۰ راهی دیار نصف جهان شدند و پیراهن تیم اصفهانی را پوشیدند، هنوز هم چند بازیکن معروف دهه ۷۰ به خصوص لئون استپانیان جایگاهی متمایز از بازیکنانی نظیر هادی عقیلی، محسن بنگر و... دارند، البته که جایگاه محرم نویدکیا، محمود کریمی و مجید بصیرت محفوظ است.
در روزهای سال نوی میلادی اصفهان شاهد اسطوره اش بود. لئون استپانیان، اصفهان شهری که به قول خودش بهترین خاطرات زندگی ورزشی و غیرورزشی خود را در آن سپری کرده است، را برای تعطیلات کریسمس انتخاب کرد و این انتخاب او بیش از خودش برای اصفهانی هایی که خاطرات بازیهای او را فراموش نمی کنند جذاب بود. او میهمان خبرگزاری ایمنا هم بود و مصاحبه او شاید شما را به حال و هوای دهه ۷۰ زمانی که استقلال، پرسپولیس، سپاهان و ستاره های آنها رنگ و بوی دیگری داشتند، ببرد.

چه شد از بین این همه شهر برای تعطیلات به اصفهان آمدی؟
کجا بهتر از اصفهان، اصفهان خانه دوم من است و بهترین روزهای زندگیم در این شهر بوده است و من آن روزهای خاطره انگیزم در اصفهان را اصلا فراموش نمی‌کنم؛ فامیل در اصفهان نداریم اما دوستان بهتر از فامیل زیادی در اصفهان داریم و به همین دلیل خانواده ام دو روزی است که مشغول دید و بازدید از دوستان هستند.
دوستان منظورت فوتبالیستهای قدیمی است؟
نمی‌توانم نام دوستانم را بگویم زیرا شاید نام کسی را فراموش کنم که بگویم و این امر باعث دلخوری او شود اما باید بگویم در اصفهان دوستان بسیار زیادی دارم البته اگر دوستان ایروانی هم در اصفهان نداشتم باز هم دوستانی در اصفهان داشتم که بخواهم برای دیدنشان به اصفهان بیایم. کلاً من رفیق باز هستم و از اینکه همه جا دوستان زیادی داشته باشم لذت می برم.
پس می‌توانیم بگوییم لئون استپانیان، امیر قلعه نویی ارمنی‌ها است؛ چون قلعه نویی در ایران خیلی رفیق دارد.
همه ما باید رفیق داشته باشیم. همیشه سعی کرده ام دوستانم را برای خودم حفظ کنم و به اعتقاد من همه انسانها باید همینگونه رفتار کنند.
شاید کریسمس ارمنستان با ایران قابل قیاس نباشد، چطور شد محله جلفای اصفهان را به کل ارمنستان ترجیح دادی؟
به هرحال جشن‌های ارمنستان را زیاد دیده‌ایم اما جشن‌های اینجا خصوصیت‌های خاص خودش را دارد و همه در باشگاه جمع و جور آرارات جمع می‌شوند و سال نو میلادی را جشن می‌گیرند.
راستی چرا دیگر خبری از باشگاه آرارات نیست؟ زمانی این تیم خیلی قوی بود؛ چرا دیگر تیمداری نمی‌کنند؟
الان هم این تیم قوی است ولی به هر حال به دلیل اینکه جوانان زیادی از این تیم به اروپا یا ارمنستان رفته‌اند دیگر باشگاه آرارات تیمداری نکرده است. البته ارامنه اصفهان دو تیم دارند و تیم دیگر تیم ارامنه اصفهان نام دارد که در المپیک ارامنه در ایروان شرکت کرد و با رژیم صهیونیستی همگروه شد که برابر این تیم به میدان نرفتند.
پس گفتی دلتنگ اصفهان شده بودی؟
خیلی، من بعضا گفته‌ام که بهترین روزهای زندگیم را در اصفهان بوده‌ام و خیلی دلم برای اصفهان تنگ شده بود. من و خانواده ام دوست داشتیم به اصفهان بیاییم و این تعطیلات بهترین زمان بود که به اصفهان بیاییم زیرا لیگ ارمنستان هم درتعطیلات نیم فصل بود.
دوست داریم از اول که وارد فرودگاه اصفهان شدی تا وقتی وارد شهر شدی و اصفهان را مجددا دیدی شرح دهی و برایمان توضیح دهی که چه حال و هوایی داشتی؟
نمی‌خواهم خودم را لوس کنم ولی مردم خیلی خوب از من استقبال کردند و این لحظات خوبی را برای من رقم زد. نمی خواهم خودم را لوس کنم بنابراین ترجیح می دهم چیزی نگویم!
از آرمناک چه خبر، با او که در ارتباط هستی؟
رابطه ما همیشه خوب بوده است و در ایروان که گاهی اوقات با دوستان جمع می‌شویم، همدیگر را ملاقات می‌کنیم. او به حضور در فوتبال علاقه نداشت. در همان زمان‌هایی که بازی می‌کرد به من می‌گفت که علاقه‌ای به فوتبال نگاه کردن ندارم اما به هر حال او زحمت زیادی برای سپاهان کشید.
مثل اینکه یک بار هم گفته بودی آرمناک بهتر از رحمتی است.
او از همه بهتر بود؛ آرمناک واقعا فوق العاده بود و من تردید ندارم که یک سر و گردن بالاتر از رحمتی برای سپاهان کار کرد.
چرا او به اصفهان نمی‌آید؟
حتما وقت نمی‌کند؛ او دیگر در ورزش نیست و مشغول بیزینس در ارمنستان است.

لئون اگر بخواهی سپاهان دهه ۷۰ که مجید بصیرت، کریم قنبری، لوینیان، مجتبی نوری و بازیکنان دیگر که در آن تیم بازی می‌کردند را با سپاهان دهه ۸۰ که بازیکنان این تیم تبدیل به ستاره شدند و قهرمانی‌های پشت سر هم می‌آوردند را با هم مقایسه کنی چه می‌گویی؟
به نظر من آن سپاهان دوست داشتی تر بود چون آن موقع آنقدر پول در این فوتبال نبود و همه با غیرت و تعصب بازی می‌کردند و پول نبود. مردم اصفهان هم آن سپاهان را بیشتر دوست داشتند. هوادارانی که در آن زمان از سپاهان حمایت می کردند به معنی واقعی کلمه متعصب بودند.
پس معتقدی تماشاگران دهه ۷۰ با تماشاگران دهه ۸۰ سپاهان تفاوت داشته‌اند؟
در آن زمان تماشاگران واقعا با تعصب بودند؛ به خاطر دارم ما هر بازی که در ورزشگاه تختی داشتیم ورزشگاه تقریباً پر می‌شد، اما به نظر من بعد از سال ۸۰ دیگر همه به دنبال پول بودند، البته منظور من هواداران بسیار متعصب سپاهان و مردم نیست.
اما شما قهرمان نمی‌شدید.
قهرمان نمی‌شدیم چون استقلال و پرسپولیس در آن زمان بسیار قوی بودند اما همان سپاهان که در لیگ اول سوم شد بازیکنان بزرگی همچون کریم قنبری، عبدالله ویسی، حمید معماریان و مجید بصیرت را در اختیار داشت. آن سومی واقعاً در آن شرایط خیلی کار بزرگی بود.
می گویند در اولین تمرین سپاهان که حضور پیدا کردی به قدری درخشیدی که همه تعجب کرده بودند. کربکندی می گفت: او در تمرین اولش با سپاهان کاری کرد که من فکر کردم مارادونا را خریده ایم.
اولین تمرینم با سپاهان را به وضوح در خاطرم است؛ در زمین چمن دانشگاه صنعتی اصفهان تمرین داشتیم و من در آن تمرین هرکاری که انجام می دادم تبدیل به یک اتفاق خوب می شد، و اینطور بگویم که آن روز، روز لئون بود. من هر توپی که زدم وارد دروازه شد و اگر خاطرتان باشد آن سالها آقای نخودیان دروازه‌بان سپاهان بود.
زمانی که به سپاهان آمدم اواخر سال ۷۴ بود و واقعا جا دارد از آقای کربکندی یک تشکر ویژه بکنم و همچنین از باشگاه سیمان سپاهان که مدیریت آن بر عهده تاج بود.
* بهترین قرارداد لئون چقدر بود؟
من در سال آخری که قهرمان جام حذفی نیز شدیم قراردادم ۲۵ میلیون تومان بود و نمی‌دانم که چه شد قراردادها به یکباره چنین تغییری کرد و از ۲۰ میلیون به ۲۰۰ میلیون تبدیل شد و اکنون هم قراردادها ۷۰۰-۸۰۰ میلیون تومان است.
* دوست داشتی ۱۰ سال دیرتر به دنیا آمده بودی و همین مسیر را می‌رفتی و اکنون قراردادهای کلان می‌بستی؟
خیر، من از خدا همیشه راضی بوده‌ام و شکر هم کردم که آن موقع آمدم.
* اگر لئون استپانیان در این تیم دهه ۸۰ سپاهان هم حضور داشت فیکس بازی می‌کرد؟
بله، قطعا در آن تیم فیکس بازی می‌کردم و مگر من چه چیزی از سایر بازیکنان کمتر داشتم و آنها چکار می‌کنند که من می‌توانم انجام دهم، این بازیکنان اصلا فوتبال بلد نیستند(خنده). در آن زمان در چمن ناهموار ورزشگاه ۲۲ بهمن یا تختی واقعا بازی کردن سخت بود و فکر نکنید در آن زمان که به سپاهان آمدم از اول لئون استپانیان بودم زیرا سختی‌های زیادی کشیدم.

قبل از اینکه به سپاهان بپیوندی یک بازی ملی داشتی، چرا پس از آن دیگر برای تیم ملی کشورت بازی نکردی؟
خودم نخواستم، دوست نداشتم جایگاهم را در سپاهان از دست دهم. مربی که در آن زمان به تیم ملی ارمنستان آمده بود گفته بود باید تمام وقت در ارمنستان و در تمرینات تیم باشی اما من قبول نکردم و گفتم بهتر است که در باشگاه خودم بازی کنم و اگر دوست داشتید که می‌آیم و اگر نخواستید هم نمی‌آیم.
* آن سالی که نزدیک بود به دسته ۲ سقوط کنید را به خاطر داری؟
بله، سال ۷۸ بود که در پایان نیز نهم شدیم؛ به خاطر دارم بازی با سایپا تهران بود که با گل مجید بصیرت بازی را یک بر صفر بردیم و پس از آن تنها با ۱۰-۱۱ بازیکن که در اختیار داشتیم به تبریز رفتیم و پرسپولیس که به دلیل محرومیت در تبریز میزبان ما بود را ۲ بر صفر بردیم و در نهایت آن سال نهم شدیم؛ آن سال خیلی بدشانسی آوردیم و نزدیک ۷۰-۸۰ درصد بازی‌ها را مساوی کردیم.
با ۱۱ نفر بازیکن راهی تبریز شدید؟!!
به دلیل کمبود بازیکن من در پست دفاع وسط بازی کردم؛ تیم ما به زور به ۱۱ نفر می‌رسید و امکان داشت بازیکنان در بازی‌های مختلف در پست‌های مختلفی بازی کنند ولی با یک مشت بازیکن جوان پرسپولیس را بردیم. شاید اگر در آن فصل به دسته دوم سقوط می کردیم هیچگاه سپاهان در دهه ۸۰ معادلات فوتبال ایران را به هم نمی ریخت!
به خاطر داری یکبار عادل فردوسی پور در هنگام گزارش یکی از بازی‌های سپاهان گفت مثل لئون در زدن ضربات چیپ در فوتبال ایران نداریم؟ به نظرت بهترین گلی که برای سپاهان به ثمر رساندی کدام گل بوده است؟
بله- خاطرم هست. بازی با استقلال در استادیوم آزادی بود. گل‌های زیبای زیادی به ثمر رسانده‌ام ولی به نظر خودم گلی که از فاصله ۳۵ متری به عابدزاده زدم بهترین گلی بود که برای سپاهان به ثمر رسانده‌ام؛ عابدزاده در صحنه آن گل اصلا توپ را ندید و گفته بود توپ را چه کسی به داخل دروازه انداخت؛ تیم ما در آن زمان ۳بار پرسپولیس را یک بر صفر برد و هر ۳ بار نیز من گل برتری را به ثمر رساندم.
در سالهایی که در ایران بودی تقریباً هر ساله پیشنهادی خوبی داشتی به خصوص تیمهای خوب پایتخت؟
زمانی که به ایران آمدم ابتدا به تهران آمدم و در تیم آرارات نیز بازی کردم و بعد از اینکه از آرارات تهران جدا شدم و به سپاهان آمدم، هرسال پیشنهادهایی از استقلال و پرسپولیس داشتم.
البته تهران هم برای پیشرفت خوب بود اما من به دنبال پیشرفت نبودم بلکه دنبال جایی بودم که راحت باشم و به راحتی بتوانم زندگی کنم، دوست نداشتم از اصفهان جدا شوم و می‌دانستم در پایتخت مشکلات زیادی وجود دارد مثلا در تهران شما اگر قصد داشتید به باشگاه آرارات بروید یک ساعت تا ۲ ساعت طول می‌کشید و من راحت نبودم ولی در اصفهان همه ارامنه در کنار هم مثل یک خانواده خیلی بزرگ هستند.
فکر کنم در اولین بازی که در ورزشگاه نقش جهان برگزار شد نیز زننده اولین گل در این ورزشگاه بودی، در بازی برابر نفت آبادان که ۴ بر یک نیز پیروز شدید.
بله، اولین گل نقش جهان را خودم به ثمر رساندم و بازی با نفت آبادان هم خاطره انگیز شد و توانستیم در اولین بازی که در نقش جهان برگزار می‌کردیم پیروز شویم. در چند سالی که در سپاهان بودم نزدیک ۶۰ گل برای این تیم زدم و این برای یک هافبک آمار بسیار خوبی است.
هنوز اگر به آن دوره بازگردیم باز هم به ذوب آهن می‌روی یا یک سپاهانی می‌مانی؟ آیا این کار تو ادای دین به کربکندی بود؟
بله، البته همه می‌دانند به چه دلیل از سپاهان جدا شدم و به ذوب آهن پیوستم، آن زمان تاوارس سرمربی سپاهان شده بود و می گفت بازیکن سن بالا نمی‌خواهم البته این وسط تاوارس مقصر نبود و به نظر من باشگاه مقصر بود زیرا باشگاه است که تصمیم می‌گیرد مربی با کدام بازیکن‌ها کار کند.
پس به خاطر این قضیه از ساکت دلخور هستی.
خیر، من از هیچکدام از مدیرعاملان باشگا‌ه‌هایی که با آنها کار کردم ناراحت نیستم، در این چند روز که به اصفهان آمدم به باشگاه فولاد ماهان و دیدار با آقای ساکت هم رفتم؛ باید بگویم آقای ساکت خیلی برای من زحمت کشیدند.
تغییرات سپاهان و به خصوص مدیریت را چگونه ارزیابی می کنی؟
به هر حال این تغییرات وجود دارد ولی باز هم می‌گویم من آقای رحیمی را درست نمی‌شناسم البته صحبت‌هایی با هم در تمرین سپاهان داشته‌ایم و فکر کنم مدیر توانمندی است. اما در کل باید بگویم مدیریت آقای ساکت را هیچ کس در ایران ندارد و به جرات می‌گویم مدیریت آقای ساکت خیلی قوی بود و به خاطر همین بود که سپاهان در این ۱۰ سال به این سطح از فوتبال رسید.
خبر داری زاینده رود چند ماه خشک شده بود؟
آب نباشد اصلا رودخانه فایده‌ای ندارد و این رودخانه با این آب قشنگ است. برای خشک شدن زاینده رود دل من هم در ایروان گرفته بود.
در طی هفته های اخیر رسانه ها در مورد بحث دلالی و پشت پرده فوتبال ایران بحث کردند و دوست داریم تو هم نظرت و همچنین مسائل پشت پرده ای که در فوتبال ایران دیده ای را بگویی؟
این مشکل نه تنها در ایران بلکه در تمام کشورهای دنیا وجود دارد. اینجا می‌گویند دلال، آنجا می‌گویند ایجنت‌های فیفا، در همین ایران خیلی‌ها نزد من آمدند و گفتند بیا با ما قرارداد ببند تا تو را به این تیم و آن تیم ببریم ولی لزومی ندارد که من چنین کاری انجام دهم. زیرا همه من را می‌شناختند و فوتبالیستی که زحمت می‌کشد نباید چنین کاری انجام دهد؛ مثلا آن پسر جوانی که چند هفته گذشته در برنامه ۹۰ صحبت می‌کرد و از تمرین در پارک بازی و تپه سخن می‌گفت و پول‌هایی که در این بین رد و بدل شد واقعا زشت بود و اگر چنین چیزهایی به گوش فیفا برسد دلال را محروم نمی‌کنند بلکه فوتبال ایران را محروم می‌کند . چرا برای چند نفر انگشت شمار فوتبالی که نزدیک به ۳۰ میلیون علاقه مند دارد باید محروم شود.
به نظر من دلالی نباشد بهتر است اما به هر حال بدون هزینه هم نمی‌شود کاری کرد؛ مثلا از بازیکن می‌پرسند چقدر می‌خواهی؟ بازیکن می‌گوید ۴۰ میلیون ولی ایجنت ۲۰۰ میلیون قرارداد می‌بندد.
انتخاب کرانچار را برای سپاهان چطور ارزیابی میکنی؟
کرانچار مربی خوب و بزرگی است و اصول فوتبال را بلد است. همچنین مدتی هم در پرسپولیس مربیگری کرده است و با جو فوتبال ایران غریبه نیست.
به نظرت سپاهان می تواند صدر را از استقلال بگیرد؟
خیلی سخت است، هر دو تیم هم توانایی این را دارند که قهرمان شوند ولی مطمئن باشید قهرمانی بین یکی از این دو تیم است و برای دیگر تیم‌ها شانسی قائل نیستم؛ به هر حال باید دید کدام تیم روند رو به رشد خود را حفظ می‌کند چون هرچه به آخر فصل پیش می‌رویم تیم‌ها بیشتر به حاشیه می‌روند و اگر دقت کنیم متوجه می‌شویم حواشی استقلال از همین الان شروع شده است؛ آقای مجیدی زمانی که در ایران بود دلیل جدایی‌اش را از استقلال دخترش بیان کرد اما وقتی به قطر رفت گفت با مدیران مشکل داشتم و به توافق نرسیدم.
مثل اینکه خیلی به اخبار ایران هم نزدیک هستی؟
من در ارمنستان از طریق سایت‌های ایرانی و شبکه‌های تلویزیونی ایران تمام اخبار فوتبال ایران را دنبال می‌کنم و از اخبار روز فوتبال ایران با خبر هستم.
همانطور که گفتی برونو سزار یک فروارد آماده و گلزن نشان داد.
برونو امسال در باشگاه بانانتس بازی می‌کرد. این تیم دو سه بازیکن خارجی خیلی خوب از جمله همین برونو سزار داشت که آقای گل لیگ ارمنستان هم شد؛ فوروارد بسیار خوبی است و خیلی خوشحالم پیش بینی من در مورد او درست از آب در آمد. امیدوارم او در پایان فصل جام قهرمانی را با سپاهان بالای سر برد.