افق روشن یا غروب تیره سپاهان و ذوب‌آهن؟!
دو تغییر مدیریتی در دو باشگاه بزرگ اصفهان در شرایطی رقم خورد که تقریبا همه مردم ثبات مدیریتی در دو باشگاه فولاد مبارکه سپاهان و ذوب‌آهن اصفهان را یکی از دلایل موفقیت‌های این دو باشگاه در چند سال اخیر می‌دانند، گرچه از طرف مسؤولان کنونی این دو باشگاه هنوز دلایل اصلی این تغییرات بیان نشده است، اما کارشناسان دلایل زیادی را برای این تغییرات بر می‌شمارند.به گزارش خبرنگار ورزشی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه اصفهان، تغییرات زیاد در مدیریت‌های کلان باشگاه‌های ورزشی ایران شرایطی را رقم زده است که بسیاری از هواداران، عدم ثبات مدیریتی در باشگاه را باعث بروز بسیاری از مسایل دیگر می‌دانند و در بسیاری از نظرسنجی‌ها، شکست‌ها و مشکلات را به دلیل بی‌ثباتی مدیریتی عنوان می‌کنند، گرچه بسیاری از مدیران نالایق با حضور خود در باشگاه‌ها وضعیت اسف باری به وجود می‌آورند، اما مدیرانی هم بوده‌اند که با درایت توانسته‌اند شرایط مناسبی را برای باشگاه به وجود آورده و باشگاه متبوع خود را با پیشرفت محسوسی هدایت کنند.
برای بررسی تغییرات مدیریتی اخیر در راس باشگاه‌های بزرگ اصفهان خبرنگار ورزشی ایسنا- منطقه اصفهان با دکتر "مسعود نادریان"، موسس دانشکده تربیت بدنی دانشگاه اصفهان و دکتر "مسعود کریمی علویجه" مدرس دانشگاه به گفت‌وگو پرداخت که در ادامه می‌خوانید:
فاصله علم تا عمل در باشگاه‌ها زیاد است
دکتر نادریان که تألیفاتی در حوزه علم مدیریت ورزشی دارد در ابتدا مشکلات مدیرتی در ورزش ایران را بر شمرد و گفت: باشگاه‌های به ظاهر خصوصی ایران در حال توسعه هستند، ولی در خصوص قوانین باشگاه داری مشکلاتی وجود دارد، قوانین مربوط به خصوصی سازی و تجاری سازی یا به روز شدن، دغدغه‌های زیادی را برای مدیران ورزشی به وجود می‌آورد و در بسیاری از موارد نیز خود مدیران مسایل مختلف باشگاه داری را نمی‌دانند و به دردسر می‌افتند و این شرایط کم و زیاد در تمامی باشگاه‌های ایرانی دیده می‌شود.
وی ادامه داد: فاصله علم و عمل در باشگاه‌ها مدیران را به سوی تصمیمات سلیقه‌ای پیش می‌برد و نظارت ضعیف بر باشگاه‌ها باعث می‌شود مدیر هر تصمیم نادرستی بگیرد بدون اینکه ناظری بر کارش نظارت داشته باشد.
مسایل باشگاه‌های اصفهان در سال‌های اخیر شفاف نبود
نادریان با بیان مثالی گفت: مثلا باشگاه سپاهان که نماد و الگویی برای سایر باشگاه‌ها به شمار می‌رود چرا باید به یک باره تیم هندبال خود را منحل کند و این اتفاق بر چه اساسی می‌افتد؟ مشخص نیست. مسایلی از این دست و تصمیمات آنی یک مدیر عواقبی دارد و مشخصا هواداران و رسانه‌ها با اینگونه مسایل به راحتی کنار نمی‌آیند و همانطور که همه شاهد بودند این اقدام بازتاب گسترده‌ای داشت و به نوعی هیچکس با این تصمیم علیرضا رحیمی موافق و همراه نشد. کسی متوجه نشد چرا این کار صورت گرفت؟! و یکی از بزرگترین اشتباهات رحیمی در زمان کارش بود.
مؤسس دانشکده تربیت بدنی دانشگاه اصفهان همچنین با اشاره به روشن نبودن خط مشی‌های باشگاه‌ها در ایران یادآور شد: مسایل کلان دو باشگاه بزرگ اصفهانی در چند سال اخیر چندان روشن و شفاف نبود و این حالت باز هم به شرایط کلی باشگاه‌های ایران باز می‌گردد، مدیرعامل باید مجری تصمیمات هیئت مدیره باشد، اما بعضا تصمیمات شخصی جای خرد جمعی را می‌گیرد و این باعث می‌شود تصمیمی به ضرر کل مجموعه تمام شود.
آذری کمتر از مشورت دیگران استفاده می‌کرد
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود پیرامون اینکه مدیران عامل پس از مدتی مشورت با متخصصان را به ورطه فراموشی می سپارند، گفت: برای مثال درخصوص سعید آذری مدیرعامل جدید باشگاه ذوب‌آهن اصفهان که اتفاقا قبلا در دانشگاه از دانشجویان من در رشته تربیت بدنی بود باید بگویم در سال‌های قبل که مدیرعامل باشگاه بود کمتر دیده شد با مشورت کاری را پیش ببرد، در سال‌هایی که در ذوب‌آهن کار می‌کرد دیده نشد که مشاوره داشته باشد و معمولا کارها به صورت شخصی پیش می‌رفت. این مثالی بود از واقعیتی که در ورزش ایران و در تمامی باشگاه‌ها وجود دارد. در ورزش مبحث مشاوران از اهمیت خاصی برخوردار است، اما در ورزش ایران مشاوران در حد اسم باقی می‌مانند و یا خود مدیرعاملان عمدا از مشاوران بهره نمی‌برند.
وی در ارتباط با صحبت آذری مبنی بر تقسیم برنامه‌های باشگاه ذوب‌آهن به سه بخش برنامه‌های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت اظهارکرد: واقعا سخت است چرا که ثبات مشخصی در جامعه وجود ندارد و تغییرات در هر زمان رخ می‌دهد و اگر مدیری بخواهد تصمیات خود را بر اساس برنامه‌های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت بچیند قبل از هر چیز باید مطمئن باشد تا لحظه آخر بر سر کار می‌ماند تا بتواند برنامه‌های پیش بینی شده را انجام دهد!
نادریان همچنین پیرامون ارزیابی درباره این دو مدیرعامل گفت: باید بیلان کاری به صورت شفاف مشخص شود. اما مدیری که می‌رود دیگر رفته است. برنامه‌ها خواهند رفت و تقریبا دیگر چیزی مشخص نیست و مدیر در مورد گذشته خود در باشگاه کمتر سخن می‌گوید، همچنین در هیچ یک از دوره‌های مدیرتی مدیران شفافیت مالی وجود نداشته و این هم از مشکلات باشگاه داری در ایران است. بهره‌گیری از مشاوره و شفافیت مالی در باشگاه‌های ذوب‌آهن و سپاهان وجود ندارد!
تغییر مدیریت در ذوب‌آهن با روی کار آمدن دولت جدید ارتباط دارد
همچنین دکتر مسعود کریمی علویجه، مدرس دانشگاه در رشته‌های تربیت بدنی، در خصوص ارزیابی‌اش از تغییر مدیریت در ذوب‌آهن، اظهارکرد: تغییر مدیریت در باشگاه ذوب‌آهن بی تأثیر از چرخش سیاسی دولت نیست، چرا که سعید آذری در جبهه گیری که چهار سال قبل داشت در آن زمان از کار برکنار شد و هم اکنون که شرایط سیاسی تغییر و رنگ و روی دولت عوض شده است دوباره به کار خود برگردانده شده است.
وی جدایی خسرو ابراهیمی و به روی کار آمدن آذری را منتج از سه حالت دانست و ادامه داد: عدم توانایی ابراهیمی، مسائل سیاسی و یا قابلیت آذری سه حالتی است که این تغییر مدیریتی بر اساس یکی از آن‌ها صورت گرفته است، ابراهیمی پیش از مدیرعامل شدن در ذوب‌آهن، یکی از مسؤولان ورزشی کارگران ذوب‌آهن بود و برنامه ریزی ورزشی برای کارکنان و خانواده‌های شاغل در کارخانه را انجام می‌داد و پس از آن مدیرعامل ذوب‌آهن شد، در این تغییر، گزینه دیگری روی میز نبود و ابراهیمی به یکباره مدیرعامل باشگاه شد.
آذری می‌تواند ذوب‌آهن را احیا کند
وی با بیان اینکه البته نمی‌توان منکر قابلیت های‌آذری بود، ادامه داد: در زمان مدیرت آذری سرمربی نونهالان این باشگاه بودم و تقریبا با اصول مدیرتی و نگرش او آشنایی خوبی دارم، آذری تحصیل کرده رشته تربیت بدنی است و کادر و تیم نسبتا قوی در کنار او کار می‌کردند و شرایط مناسبی در زمان او در باشگاه وجود داشت که اگر با همان فکر در آینده نیز کار کند می‌توان پیش بینی کرد که ذوب‌آهن شرایط نسبتا مناسب قبل را دوباره به دست‌آورد.
این مدرس دانشگاه یکی از اقدامات مثبت زمان آذری را انحلال تیم وزنه برداری دانست و تصریح کرد: این رشته هزینه‌های زیادی داشت، حسین رضا زاده، شاهین نصیری نیا و حسین توکلی آن زمان در ذوب‌آهن بودند و با هزینه‌های زیادی تیم در مسابقات لیگ برتر حضور پیدا می‌کرد، اما آذری پس از انحلال این تیم، بودجه این بخش را که فقط برای عده کمی صرف می‌شد صرف بسکتبال کرد و به تبع آن بازیکنانی مانند اوشین ساهاکیان در باشگاه ذوب‌آهن رشد کردند.
کریمی یکی دیگر از اقدامات مطلوب آذری در زمان مدیریتش را توجه بیشتر به ورزش رده‌های سنی غیر بزرگسال دانست و خاطرنشان‌کرد: در آن زمان و با توجه به بودجه خوبی که در اختیار باشگاه بود، آذری به ورزش نونهالان و نوجوانان و.... توجه ویژه‌ای کرد، همچنین در زمان مدیریتش، ورزش بانوان نیز رشد پیدا کرد و در رشته‌های توپی مانند هندبال و والیبال، ذوب‌آهن به یکی از قطب‌های ورزش ایران تبدیل شد.
این مدرس دانشگاه در خصوص اردشیر سعد محمدی، مدیرعامل کارخانه ذوب آهن اصفهان گفت: به نظر فرد توانمندی می‌رسد و شنیده‌ام که در انتخاب لوکا بوناچیچ، سرمربی تیم فوتبال نقش داشته است که البته انتخاب این سرمربی کار خوبی محسوب می‌شود، چرا که بوناچیچ مربی خوبی است که سابقه کار در اصفهان را داشته و همچنین فوتبال ایران و مسایل پیرامون آن را می‌داند، علاوه بر اینکه بر اساس جوان گرایی این مربی بود که بازیکنان خوبی مانند احسان حاج صفی و حسین پاپی توانستند نمود پیدا کنند.
کریمی خاطرنشان کرد: در مجموع با شرایطی که وجود دارد می توان تغییر مدیریتی در ذوب آهن را مثبت ارزیابی کرد.
فاجعه‌ای در سپاهان رخ نداد که رحیمی را مجبور به استعفا کند
وی در ارتباط با باشگاه فولاد مبارکه سپاهان گفت: این باشگاه مجموعه هواداران بیشتری دارد که البته داشتن هوادار بیشتر در برخی جاها به کمک باشگاه می‌آید و در برخی جاها به ضرر باشگاه تمام می‌شود، اما نکته اساسی این است که در باشگاه سپاهان و خصوصا در تیم فوتبالش فاجعه‌ای رخ نداد که مدیرعامل بخواهد استعفا دهد، سپاهان در دو سه ساله اخیر، مانند گذشته در جمع مدعیان بود و جام‌هایی نیز کسب کرده است و تیم فوتبال سپاهان در لیگ امسال نیز نتایجی بدی کسب نکرده بود و شرایط خطرناکی وجود نداشت که رحیمی مستعصل شود و به ناچار استعفا دهد.
این پژوهشگر علم مدیریت ورزش ادامه داد: باز هم تأکید می‌کنم که مربی خوب، ثبات باشگاه و قهرمانی‌های پیاپی شرایط نامطلوب و اسف باری نبود که رحیمی را دچار مشکل کند و بخواهد استعفا دهد، دلیل این استعفا کاملا گنگ است و مشخصا برای هر شنونده‌ای عجیب خواهد بود، البته یکی از بزرگترین نقدها به رحیمی انحلال تیم هندبال سپاهان بود که در شرایطی این اتفاق افتاد که اصفهان همیشه در بین مدعیان هندبال بوده و دلیل اختلاف با فدراسیون توجیهی غیر قابل قبول است.
یکی از عوامل ایجاد حاشیه ها خود رحیمی بود
کریمی با اشاره به اینکه در چند مدت اخیر حاشیه‌های زیادی گردا گرد باشگاه سپاهان وجود داشت که یکی از عوامل این حاشیه‌ها خود رحیمی بود، گفت: به یاد دارم هنگامی که محمدرضا ساکت مدیرعامل باشگاه بود اجازه نمی‌داد حاشیه‌ها شکل گیرد و یا زیاد شود و در زمان‌های مناسب افراد تیم کاری او وارد عرصه می‌شدند، افراد رسانه‌ای او در زمان‌های مختلف تمامی رسانه‌های محلی تا کشوری را رصد می‌کردند و نکات لازم را به گوش ساکت می‌رساندند، ساکت در زمان‌های مناسبی مصاحبه می‌کرد.
وی افزود: اما بر عکس رحیمی در ابعاد رسانه‌ها کاری کرد که خودش به حاشیه کشانده شود، موضوعات پیرامون مجتبی جباری، محمدرضا خلعتبری و آرش افشین می‌توانست به راحتی برای مردم بازگو شود و اطلاعات درست در اختیار مردم قرار گیرد، همچنین صحبت‌هایی مانند بازی تیم سپاهان در یزد برای مدیرعاملی که سال‌ها رییس فدراسیون بوده است کاملا نا پخته و دور از انتظار بوده است و مسایلی از این دست رحیمی را به حاشیه برد، همچنین برخی اظهارات در برنامه 90 زیاد مناسب نبود.
کریمی همچنین با اشاره به اینکه یکی از دلایل اختلاف بین هیئت مدیره و رحیمی، برکناری رسول خوروش، سرپرست سابق تیم سپاهان بود، اظهارکرد: سرپرست به نوعی از طرف کارخانه و هیئت مدیره بود که مسایل را به گوش هیئت مدیره برساند، برکناری خوروش از طرف رحیمی شرایط نامطلوبی را بین اعضای هیئت مدیره با مدیرعامل کارخانه از یک طرف و از طرف دیگر رحیمی به وجود آورد که در این بین باز هم رحیمی مقصر بود. البته با مجموع شرایط رفتن رحیمی به هر دلیل مطلوب باشگاه نیست.
گذر زمان تکلیف سپاهان را مشخص می‌کند
وی با پیش بینی اینکه سپاهان بر اساس اتفاقات آینده تصمیم می‌گیرد، گفت: احتمال دارد باشگاه با همین شرایط و با سرپرستی محمد ترابیان و بدون مدیرعامل به کار خود ادامه دهد، سپاهان باشگاهی است که به دلیل سیتماتیک بودن و داشتن سلسله مراتب می‌تواند به کار خود ادامه دهد بدون اینکه به مشکلی بر بخورد. مدیران کنونی این باشگاه فعلا شرایط و به خصوص وضعیت فوتبال سپاهان را در نظر می‌گیرند و برد این تیم برابر پرسپولیس نیز شرایط را به گونه‌ای پیش برده است که تا مدتی باشگاه بتواند به ثبات تقریبی برسد.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: اگر تیم فوتبال بتواند به خوبی کار کند که هیچ، اما اگر فوتبال سپاهان دچار تزلزل شود مطمئنا موجی در هواداران و سپاهان به ضد مدیریت کنونی به وجود خواهد آمد که مدیران فعلی را مجبور به اقدامات جدید خواهد کرد.
کریمی همچنین با بیان اینکه شرایط باشگاه سپاهان فعلا نامعلوم است، خاطرنشان‌کرد: بر عکس باشگاه ذوب‌آهن که می‌توان افق روشنی را به نسبت قبل برای آن پیش بینی‌کرد، برای باشگاه سپاهان فعلا چیزی مشخص نیست و گذر زمان همه چیز را مشخص خواهد کرد.
گزارش از: علیرضا حکیمیان، خبرنگار ورزشی ایسنا